ALO 174
ALO 177
Görme Engelliler
TR
  • EN

T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
İZMİR BORNOVA VETERİNER KONTROL ENSTİTÜSÜ
  • Anasayfa
  • KURULUŞUMUZ
    • YÖNETİM
    • PERSONEL
    • TARİHÇE
    • MİSYON - VİZYON
    • ALT YAPI
    • 1958 YILI TANITIM KİTAPÇIĞIMIZ
    • 2002 YILI TANITIM KİTAPÇIĞIMIZ
    • 2012 YILI TANITIM KİTAPÇIĞIMIZ
  • FAALİYETLERİMİZ
    • TEŞHİS - MUAYENE HİZMETLERİ
    • HASTALIK İZLEME VE SURVEY PROGRAMLARI
    • VETERİNER TIBBİ ÜRÜN KOMİSYON ÇALIŞMALARI
  • BÖLÜM/LABORATUVAR/BİRİMLER
    • VET.BİY.ÜRÜN KONTROL BÖLÜMÜ
    • PATOLOJİ BÖLÜMÜ
    • BAKTERİYOLOJİ BÖLÜMÜ
    • PARAZİTOLOJİ BÖLÜMÜ
    • ARI HASTALIKLARI TEŞHİS LAB.
    • VİROLOJİ BÖLÜMÜ
    • KANATLI HAST. TEŞHİS LAB.
    • DENEY HAYVANLARI BİRİMİ
    • TOKSİKOLOJİ BÖLÜMÜ
    • BİYOKİMYA BÖLÜMÜ
    • KUDUZ TEŞHİS LABORATUVARI
    • NUMUNE KABUL VE RAPORLAMA BİRİMİ
    • EPİDEMİYOLOJİ BİRİMİ
    • KALİTE YÖNETİM BİRİMİ
    • İDARİ VE MALİ İŞLER BİRİMİ
    • DÖNER SERMAYE SAYMANLIĞI
  • MÜŞTERİ FORMLARI
    • MÜŞTERİ ANKET FORMU
    • MÜŞTERİ ŞİKAYET FORMU
    • MÜŞTERİ ŞİKAYETİ DEĞERLENDİRME PROSESİ
    • ENSTİTÜ HİZMET SÖZLEŞMESİ
  • DERGİMİZ
    • DERGİMİZ BİLGİLENDİRME
    • DERGİ SAYI 43 YIL 2007
    • DERGİ SAYI 44 YIL 2008
    • DERGİ SAYI 45 YIL 2009
    • DERGİ SAYI 46 YIL 2010
    • DERGİ SAYI 47 YIL 2011
    • DERGİ SAYI 48 YIL 2012
    • DERGİ SAYI 49 YIL 2013
    • DERGİ SAYI 50 YIL 2014
  • NUMUNE KABUL VE FİYAT LİSTESİ
    • NKB BİLGİLENDİRME
      • NUMUNE KABUL KRİTERLERİ
      • ÖZEL İSTEK MUAYENE DİLEKÇESİ
      • BANKA HESAP BİLGİLERİ
      • KULAK KÜPESİ FORMU
      • ANAMNEZ VE MAKROSKOBİK MUAYENE FORMU
      • NUMUNE KABUL VE RAPORLAMA BİRİMİ İLETİŞİM
    • ANALİZ - MUAYENE FİYAT LİSTELERİ
      • 2023 YILI BİRİM FİYATLARI
  • MAKALELER - SUNULAR
    • A - E
      • ETHİK KAVRAMI
      • BRUSELLOZİS, TÜBERKÜLOZİS
      • BONAMİOSİS
      • DOMUZ GRİBİ
      • EPİZOOTİC HAEMORRHAGİC DİSEASE (EHD)
      • BOVİNE SPONGİFORM ENCEPHALOPATHY (BSE)
      • DENEY HAYVANLARININ TUTULMASI VE KİMLİKLENDİRİLMESİ
      • DENEY HAYVANLARINDA ANESTEZİ, ANALJEZİ VE ÖTANAZİ
      • DENEY HAYVANLARININ ANATOMİK FİZYOLOJİK VE BİYOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ
      • BUZAĞI ÖLÜMLERİNİN NEDENLERİ
      • ANTRAX (ŞARBON)
    • F - L
      • KOYUN-KEÇİ ÇİÇEK
      • KOYUN-KEÇİ VEBASI
      • KARBARİL ZEHİRLENMESİ
      • KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
      • KANATLI AŞILARI VE AŞILAMA METOTLARI
      • KIRMIZI TAVUK BİTİ (DERMANYSSUS GALLİNEA, TAVUK AKARI)
      • KOYUN VE KEÇİLERİN ABORTLA SEYREDEN VİRAL ENFEKSİYONLARI
      • HAYVAN ETİĞİ, REFAHI VE MEVZUAT
      • LABORATUVAR HAYVANLARINDA ENJEKSİYON VE KAN ALMA
    • M - Z
      • TÜBERKÜLOZ, BRUSELLOZ VE KUDUZ İLE MÜCADELE
      • PARATÜBERKÜLOZ
      • SIĞIR VEBASI
      • SCRAPİE
      • ŞAP HASTALIĞI
      • MARTEİLİOSİS
      • NEWCASTLE OLGULARINDAN A.PARAMYXOVİRUSLARIN İZOLASYONU VE İDENTİFİKASYONU
      • MİKOBAKTERİLERİN EKOLOJİSİ VE VETERİNER HEKİMLİKTE MİKOBAKTERİYOLOJİ
      • MAKSİMUM KALINTI LİMİTLERİ NEDİR? BELİRLENMESİNDEKİ KRİTERLER NELERDİR?
      • TÜRKİYE'DE BULAŞICI SIĞIR HASTALIKLARI PROFİLİ
      • PERSONELİN KORUNMA ESASLARI
      • SIĞIRLARDA VİRAL RESPİRATORİK SİSTEM HASTALIKLARI
  • EBYS EVRAK DOĞRULAMA
  • WEB-DESTEK
  • İletişim
Ara
    Skip Navigation Linksİzmir Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü

Şap Hastalığı

​

1.       Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyonudur. Hastalığın bulaşma oranı yüksek olup, hassas hayvan topluluklarında (popülasyonlarında) % 100'e kadar ulaşabilmektedir. Bu nedenle hastalık ekonomik, siyasi ve ticari yönlerden büyük önem taşımaktadır.  

2.       Hastalığın etkeni Picornaviridae familyasının Aphtovirus alt grubunda yer alan şap virusudur. Virusun O , A, C , SAT-1, SAT-2, SAT-3 ve ASİA 1 olmak üzere antijenik olarak farklı yedi ayrı serotipi bulunmaktadır. (O) serotipinin II, A serotipinin 32, C serotipinin 5, SAT I serotipinin I, SAT 2 serotipinin 3, SAT 3 serotipinin 4 , ASIA I serotipinin ise I alt tipi vardır. Serotipler arasında çapraz bağışıklık görülmemesi hastalıkla mücadeleyi güçleştirmektedir.  

3.       Virus fiziksel etkenlere karşı değişik duyarlılık göstermektedir. Isıya dayanıksız olup 37oC'de 12 saatte, 60-65oC de 1/2 saatte, 85oC de ise birkaç dakika da yıkımlanarak etkisiz hale gelmektedir. Ancak düşük ısı derecelerine ve ani donma ve çözülmelere karşı oldukça dayanıklıdır. Enfekte karkaslarda +4oC de 24-48 saatte laktik asit oluşumuna bağlı olarak hızla inaktive(etkisiz) olurken, kan, kemik iliği, lenf bezleri ve iç organlarda uzun süre dayanabilir ve ani dondurmalarda iskelet kaslarında da uzun süre aktif halde kalabilir.  

4.       Virus çevre şartlarına da oldukça dayanıklı olup;  

Yapağıda 24 gün
 
Sığır derisinde 4 hafta
 
Samanda 15 hafta
 
Kepekte 20 hafta

Toprakta 4 hafta

Kuru ot ve danede 5 ay

süreyle enfeksiyözitesini (bulaşma yeteneğini) koruyabilmektedir. 

2.     Kimyasal etkenlere karşı dayanıksız olan şap virusu pH 7,0- 7,7 de etkilenmemekte (stabil olmakla) birlikte asit ve alkali şartlarda kısa sürede inaktive olmaktadır Hastalık direkt ve indirekt olarak yayılmaktadır. Hastalığın en belirgin yayılma yolu havada bulunan virusun solunum sistemi ile alınmasıyla olmaktadır. Enfekte veya kuluçka dönemindeki hayvanlar solunum, deri, sekret ve ekstretleri, süt ve sperma ile virusu saçmaktadır. Hastalık bulaşık (kontamine) hayvan ürünleri, bulaşık (kontamine) araç ve aletler, insan, yabani hayvanlar, kuşlar, rüzgar ve nakil araçları ile de bulaşabilmektedir. İnsanlar da ise enfekte hayvanlar ile temas veya enfekte et ve süt ürünleri ile enfeksiyonu nadiren aldıkları bildirilmektedir.Bu konuda Enstitümüze herhangi bir başvuru olmamıştır.  

3.    Sığırlarda ateş, iştahsızlık, depresyon ve süt veriminde azalma ilk klinik bulgulardır. 24 saat içerisinde salya akışı başlar ve dil-dişetinde veziküller şekillenir. Keseciklere (veziküllere) interdigital bölgede, koroner bölgede, meme derisinde, ağız ve burun mukozasında rastlanabilir. Veziküllerin yırtılması ile geniş ülseratif yaralar şekillenebilir. Dildeki yaraların (lezyonların) genellikle birkaç günde iyileşmesine karşın ayaklardaki ve nazal bölgedeki lezyonlar çoğunlukla ikinci (sekunder) bakteriyel enfeksiyonlara maruz kalırlar. Sekunder bakteriyel enfeksiyonlar sonucu pneumoni ve mastitis görülebilir, tırnak düşebilir.  

4.   Koyun ve keçilerde hastalık daha hafif seyirlidir. Hastalık koyunlarda genellikle topallık ile karakterizedir ve topallık süreklilik gösterir. Ağızdaki lezyonlar sığırlardaki lezyonlardan daha küçük ve daha kısa sürelidir. Genellikle hastalığın yol açtığı ekonomik kayıplar sığırlarınkinden daha düşüktür ve klinik bulgular ancak dikkatli bir gözlemle belirlenir.  

5.   Şap hastalığının ölüm (mortalite) oranı düşük olmakla birlikte genç hayvanlarda virusun kalpte yerleşmesi (lokalize) sonucu ölümle sonuçlanan myokarditis olguları görülebilir. Hastalığın bulaşma (morbidite) oranı ise yüksek olup, et ve süt verimlerindeki hızlı düşüşe bağlı ekonomik kayıplar önem taşımaktadır.  

6.    Klinik bulgular hastalıktan şüphe ettirmekle birlikte kesin tanı virolojik veya serolojik yöntemler kullanılarak konulmaktadır. Ayırıcı tanıda; topallık, mukozal erozyonlar, salya, nazal akıntı ve meme lezyonlarına yol açan enfeksiyonlar göz önünde bulundurulmalıdır.  

7.       Şap hastalığının kontrolü için uygulanan 4 ana strateji vardır. Bunlar:  

A.   Kesim  

B.  Karantina  

C.  Aşılama

Bir ülkede veya bölgede bu yöntem veya yöntemlerden hangilerinin uygulanacağına karar vermek için, öncelikle sosyo-ekonomik durum, hayvan varlıklarının durumu ve şap hastalığı yönünden epidemiyolojisi, iklim-coğrafik şartları dikkate alınarak kâr-zarar analizlerinin yapılması gerekmektedir. 
KESİM:
Şap hastalığına yakalanmış hayvanların ve bunlar ile temas etmiş hayvanların kesime tabi tutulmasıdır. Amaç esas virus kaynağının tüketilmesi (eliminasyonu) ve virusun hayat seyrinin (siklusunun) kırılmasıdır. Bu yöntemin dezavantajı , büyük ölçüde hayvan kaybına neden olmasıdır. Şap hastalığının sporadik olarak seyrettiği aşılama programını bırakmış ülkelerde bu yöntem uygulanmaktadır. Ancak hastalığın yayılmasının (insidensinin) düşük olduğu ülkelerde ekonomik olan bu yöntem, hastalığın yaygın olduğu ülkelerde hem ekonomik değildir, hem de toplumsal kabulü oldukça güçtür. 
KARANTİNA:
Şap virusunun epidemiyolojik durumu ve edinilen deneyimler gözönünde bulundurulduğunda, sadece bu yöntem ile sonuç alınamayacağı açıktır. Ancak diğer yöntemler ile birlikte uygulandığında anlam taşımaktadır. 
AŞILAMA:
 Amaç hastalığın yaygın olduğu ülkelerdeki hayvan topluluğunda (popülasyonunda) yüksek antikor düzeyinin sağlanmasıdır. Bu amaçla düzenli ve yoğun aşılama programları ile popülasyonda virusa karşı direnç sağlanması hedeflenmektedir. Ancak başarı sağlanabilmesi için karantina ve önleyici (profilaktik) önlemlere gereksinim vardır. Aşılama stratejisinin belirlenmesinde hastalığın epidemiyolojisi, çevresel faktörler, çiftçilerin kültür seviyesi gibi faktörler de önem taşımaktadır. 

8.       ŞAP HASTALIĞININ DÜNYADAKİ DURUMU:  

Hastalık 19. yy. boyunca Avrupa, Asya, Afrika, Kuzey ve Güney Amerika da yaygın olarak Avusturalya da ise yalnızca bir kez görülmüştür. Endüstriyel çiftçiliğin gelişmesi şap hastalığı üzerine dikkatlerin toplanmasına yol açmış ve hastalığın sonuçları akut hastalıktan daha önemli bulunmuştur. Hastalık sütçü sürülerde süt veriminin (laktasyon) periyodunun duraklaması ve sıklıkla mastitisle komplikasyon sonucu süt üretiminde % 25 civarında azalma, etçi sürülerde ise gelişmenin gecikmesine yol açmaktadır. Çeşitli ülkelerde bulaşık (enfekte) hayvanların kesimi veya etkili aşılama programları ile hastalığı eradike etmişlerdir. Ancak Amerika, Avusturalya, Yeni Zelanda Japonya ve Avrupa ülkeleri dışında tüm dünyada hastalığın enzootik seyretmesi sonucunda hiçbir ülke şap hastalığın yönünden güvende bulunmamaktadır. Avrupa kıtasında 1991 ve 1993 yılında Bulgaristan'da da, 1994 yılında Yunanistan'da, 1995 yılında Rusya da, 1996 yılında Rusya ve Makedonya da, 1993'te İtalya'da O tipi, 1996'da Arnavutlukta A tipi şap hastalığı sporadik olarak görülmüştür. Son günlerde ise İngiltere'de görülen ve 1997'de Taiwan'da şap hastalığına yol açan virus ile aynı olduğu açıklanan O tipi şap virusu Avrupa kıtasında hızla yayılmaktadır. Bu virus yurdumuz da görülen O tipi şap virusundan farklı bulunmaktadır. Afrika kıtasında O,A,C,SAT I, ve SAT 2 serotipleri salgınlara yol açmaktadır. Ortadoğu, Hindistan ve Uzakdoğu'da ise O,A ve ASIA serotipleri görülmektedir. 

9.       TÜRKİYEDE ŞAP HASTALIĞININ DURUMU:

Yurdumuzda şap hastalığı ile ilgili ilk istatistiki bilgilere 1914 yılında yayınlanan Ziraat İstatistik Dergisinde rastlanmaktadır. Hastalık hakkındaki geniş bilgi ve kayıtlara ise 1957 yılından sonra rastlanmaktadır. 1957 yılında görülen büyük şap salgınını takiben; 1958 yılında Etlik Veteriner Bakteriyoloji Enstitüsü bünyesinde geçici bir şap laboratuvarı ve daha sonra 1967 yılında Şap Enstitüsü kurulmuştur. Ülkemizde görülen şap virusu tiplerinin belirlenmesi, bu tiplere karşı aşı üretiminin yapılması, bağışıklık düzeyinin belirlenmesi ve şap hastalığı ile ilgili araştırma ve eğitim çalışmaları Şap Enstitüsünce yürütülmektedir. Ülkemizde 1957 yılındaki büyük salgına O tipi şap virusunun yol açtığı bildirilmiştir. 1962-1965 yılları arasında O1, SAT1 ve A22 tipi şap virusları salgınlara yol açmıştır. 1973-1978 arası görülen ASIA1 tipi şap salgınlarına daha sonra 1983-1985 arası rastlanmıştır. 1985'den sonra ise O1 ve A22 tipleri görülmüştür. Ancak 1997 yılında İran'dan yurdumuza yeni bir A tipi girmiş ve A22 tipine karşı dominant özellik kazanmıştır. 1999 yılında ise ASIA1 tipi şap virusu yurdumuza girmiştir. Şu anda O1, A İran ve ASIA1 tipi şap virusları ülkemizde şap hastalığına yol açmaktadır. Ülkemizde şap hastalığı ile mücadelede aşılama ve karantina yöntemi kullanılmaktadır. Ancak hayvan hareketlerinin çok fazla oluşu, doğu ve güneydoğu sınırlarımızdan kaçak hayvan girişleri, endüstriyel hayvancılığa geçilememesi ve çiftçimizin yeterince bilinçlenmemiş olması mücadeleyi güçleştirmektedir. 

10.  ŞAP HASTALIĞINA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER:

1.KORUYUCU OLARAK ALINACAK ÖNLEMLER
Yetiştiricilerin Alacağı Önlemler

A.Ahır girişlerinde şap hastalığına etkili dezenfektanlar (örn: sitrik asit veya sudkostik) ile muamele edilmiş paspasların sürekli bulundurulması. 

B.Ahırlara hayvan bakıcılarından başka kimsenin sokulmaması, bakıcıların da farklı kıyafet ve ayakkabı ile ahıra girmesi, 

C.Sağım öncesi ellerin, otomatik sağım makinelerinin ve memelerin temizliğine özen gösterilmesi. 

D.Yeni satın alınan hayvanların 15 gün süre ile karantinaya alınması ve süre sonunda sağlam ise diğer hayvanların yanına sokulmaması. 

E.Mera mevsiminde enfekte meralara hayvanların gönderilmemesi. 

F.Enfekte bölgelerden ot, saman, vb.nin alınmaması.

2.HASTALIK ÇIKMADAN VETERİNER TEŞKİLATININ ALACAĞI ÖNLEMLER:

A.4-6 ayda bir düzenli şekilde aşılama yapılması 

B.Hayvan hareketlerinin kontrol edilmesi. 

C.Hayvan sevkiyatından önce hayvanların aşılanması ve 3 hafta sonunda sevkiyata izin verilmesi. 

D.Hayvancılıkla uğraşanların eğitilmesi.

3.HASTALIK ÇIKTIKTAN SONRA ALINACAK ÖNLEMLER:
 Yetiştiricinin Alacağı Önlemler:

A.Hasta hayvanlar ile sağlıklı hayvanların hemen birbirinden ayrılması.  

B.Hasta hayvanların bulunduğu yerin dezenfeksiyonu 

C.Hasta hayvanların altlıklarının yakılması. 

D.Hayvan bakıcılarının ayrılması 

E.En hızlı şekilde Veteriner Hekimin haberdar edilmesi.

Veteriner Hekimin Alacağı Önlemler:

F.Kesin tanı için marazi madde alınarak en seri şekilde Şap Enstitüsüne gönderilmesi. 

G.Hastalık çıkan yere kordon konulması, çift tırnaklı hayvan ve ürünlerinin çıkışının durdurulması. 

H.Alınacak sonuç doğrultusunda hastalar, şüpheliler ve 5 aylıktan küçükler dışında kalan tüm hayvanların aşılanması. 

İ. Ölen hayvanların yakılarak veya gömülerek imha edilmeleri.  

J.Sahibinin isteği doğrultusunda karantina bölgesinde kesilecek hayvanlara Hayvan Sağlığı Zabıtası hükümlerinin uygulanması. 


E-HİZMETLER

Gübre Takip Sistemi

Gübre Takip Sistemi

Tarım Tv

Tarım Tv

III. Tarım Orman Şurası

III. Tarım Orman Şurası

Alo 180

Alo 180

Geleceğe Nefes

Geleceğe Nefes

Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık

Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık

TARYAT

TARYAT

Genç Çiftçilerin Desteklenmesi Projesi

Genç Çiftçilerin Desteklenmesi Projesi

Kulak Küpe Sorgulama

Kulak Küpe Sorgulama

Hayvan Bilgi Sistemi

Hayvan Bilgi Sistemi

Tarım Orman Bülteni

Tarım Orman Bülteni

Türk Tarım Orman Dergisi

Türk Tarım Orman Dergisi

Dijital Tarım Pazarı

Dijital Tarım Pazarı

Atık Sularda Covid-19 Yayılımı Takibi

Atık Sularda Covid-19 Yayılımı Takibi

Türkiye Arıcılık Haritası

Türkiye Arıcılık Haritası

İLETİŞİM

    İzmir Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü
  • Adres : İzmir/Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Erzene mah. Ankara cad. No:172/155 35040 - Bornova - İzmir

  • Telefon : 0 (232) 388 00 10 (pbx)

  • Faks : 0 (232) 388 50 52

  • E-Posta : bornova.vke@tarimorman.gov.tr

  • KEP : tarimveormanbakanligi@hs01.kep.tr

Android
IOS

HIZLI MENÜ

  • Kullanıcı Girişi
  • Biyogüvenlik
  • e-Kütüphane
  • e-İmza Servisi
  • Intranet
  • Hizmet İçi Eğitim
  • Bakanlık e-Posta
  • Arabuluculuk
YUKARI ​